Als je op reis gaat naar Cuba is het handig om alvast kennis te maken met de cultuur en een aantal gebruiken in Cuba. Ongetwijfeld zul je te maken krijgen met de lokale bevolking, maar hoe begroet je hen bijvoorbeeld? Wat zijn de kenmerken van hun cultuur en hoe kun je hun belangen respecteren?

We helpen je middels dit artikel een handje op weg. We nemen je mee in de cultuur die op Cuba heerst en hoe je hier als toerist verantwoordelijk mee om kunt gaan. Vergeet ook zeker niet om het artikel "Do's en Don’ts Cuba" door te nemen als je nog vragen hebt.

De trotse Cubaanse cultuur

De Cubanen hebben een turbulente periode achter de rug die tot op de dag van vandaag nog van invloed is op hun cultuur. Als gevolg van een geschiedenis van controle, isolatie en bestuur, worden de Cubanen nog dagelijks geconfronteerd met schaarste en tekorten.

Dagelijks kan de stroom uitvallen en kunnen er tekorten zijn aan voedsel, water en medicijnen in lokale supermarkten, restaurants en bars. Ondanks deze uitdagingen blijven de Cubanen echter veerkrachtig en trots op hun eiland en de toeristen die het komen bewonderen.

Als gevolg van jarenlange isolatie heeft zich een bijzondere cultuur ontwikkeld die volledig uniek is. Ondanks de dagelijkse moeilijkheden blijft hun uitzonderlijke mentaliteit nauwelijks aangetast.

De Cubaanse bevolking houdt van het buitenleven. Ze zijn vaak op straat te vinden en wanneer ze binnen zijn, gooien ze snel de ramen en gordijnen open om toch te kunnen genieten van het heerlijke buitenleven. Ze zijn dol op feesten en hebben hun eigen muziek- en dansstijlen. Bovendien zijn ze snel in voor een praatje, ook met vreemden.

Hoe groet je een Cubaan?

Het begroeten van een Cubaan verschilt niet veel van wat we hier in Nederland gewend zijn. Bij een eerste kennismaking kun je gewoon iemand de hand schudden.

Bij vrienden of familie is het gebruikelijk om een kus op de wang te geven. Het is echter belangrijk om enigszins terughoudend te zijn in je gedrag. Officieel mogen Cubanen zich niet ongevraagd in het gezelschap van buitenlanders begeven. Ga dus niet zomaar naar elke Cubaan toe om ze een hand te geven, maar doe dit wanneer je ziet dat dit gepast is.

Cubanen geven de voorkeur aan direct oogcontact tijdens een gesprek, in plaats van indirect of vluchtig oogcontact. Direct oogcontact wordt beschouwd als een teken van respect en interesse tonen. Verder praten Cubanen vaak luid en maken ze veel gebruik van handgebaren.

Omgangsvormen waar je rekening mee moet houden

Er zijn weinig specifieke dingen waar je op moet letten wanneer je contact legt met een Cubaan, maar het is belangrijk om te onthouden dat het ongepast is om naar hun politieke situatie te vragen. Cuba is een communistisch land en de regering accepteert geen kritiek van buitenlanders. Houd dus je mening voor je en vermijd gesprekken die politieke discussies leiden.

Houd er ook rekening mee dat het strafbaar is om foto’s te maken van militaire objecten en politie. 

Daarnaast is het gebruikelijk om respectvol om te gaan met de Cubaanse bevolking. Dit hoeft niet heel anders te zijn dan de omgangsvormen die we hier in Nederland gewend zijn. Houd wel extra in gedachten dat jij als gast in hun land bent. Daarom zul je je moeten aanpassen op momenten waarop dit verwacht wordt.

Vind je een situatie lastig en weet je niet hoe je ermee moet omgaan? Vraag het gerust aan de bevolking, ze helpen je graag.

Cubaans bijgeloof

Cuba kent een aantal bijgeloven, vooral het geloof in ongeluk. Wanneer je te gast bent in een Casa Particular of uitgenodigd wordt in het huis van een Cubaan, zijn er enkele zaken die je beter kunt vermijden om het huishouden geen ongeluk te bezorgen:

• Zout morsen op de vloer
• Uit bed stappen met je linkervoet als eerst
• Je tas op de grond laten liggen
• Je hoed op bed laten liggen

Gepast kleden in Cuba

Niet alleen hoe je je opstelt tegenover de bevolking, maar ook hoe je je kleedt in het bijzijn van Cubanen is belangrijk. Hiermee toon je ook respect tegenover de bevolking.

Als je kijkt naar hoe Cubanen zich kleden, zijn ze vrij stijlvol. Mannen dragen vaak een blouse, broek en een kenmerkende Cubaanse hoed. 

Cubaanse vrouwen zijn vaak het meest stijlvol gekleed. Ze dragen vaak lange, kleurrijke jurken en daarbij dragen ze vaak een bandana in het haar. Natuurlijk kun je de grote oorbellen en stijlvolle, kleurrijke make-up hierbij niet vergeten.

Al met al is het een stijlvolle bevolking. Maar hoe pas je je hier nu als toerist op aan? We zeggen natuurlijk niet dat je je exact hetzelfde moet kleden, maar het wordt wel gewaardeerd als je je wat netter kleedt, vooral als je uit eten gaat. Dus trek die leuke jurk of katoenen blouse uit de kast voor een avondje uit. Het wordt namelijk snel als ongepast gezien als je in je joggingbroek op het terras gaat zitten. Natuurlijk hoef je je niet de gehele reis heel netjes te kleden, het dragen van casual kleding is ook gewoon prima, maar er een beetje rekening mee houden kan geen kwaad. 

Daarnaast is het ook verstandig om praktische kleding mee te nemen op reis. Omdat de temperaturen op verschillende locaties kunnen variëren, is het handig om meerdere lagen luchtige katoenen kleding mee te nemen. In de avond kan het namelijk wat afkoelen, het is dan handig om een trui of vest bij je te hebben.

Fooi, fooi en nog eens fooi

In Cuba werkt een groot deel van de bevolking in de toeristische sector of verrichten zij diensten op straat. Het is niet alleen gebruikelijk om fooi te geven na het eten, aan de taxichauffeur of schoonmakers, maar ook verwachten veel Cubanen op straat fooi zodra ze de weg hebben gewezen of iets ‘zomaar’ aanbieden op straat.

Als toerist is het hierdoor lastig om het overzicht te behouden van waar fooi nu gebruikelijk is en hoeveel fooi je moet geven. Dit kun je enigszins zelf bepalen, maar blijf respectvol. Vaak worden er diensten uitgevoerd waar je niet eens om vraagt, waarna de Cubaan je wat vragend aankijkt of je hem nu nog fooi gaat geven.

Of je nu besluit de knoop in je keel door te slikken en gewoon wat geld uit je portemonnee haalt of het besluit het niet te doen, ligt bij jezelf. De Cubaanse bevolking verdient het vaak wel echt, hoe opdringerig het soms ook kan overkomen!