Wanneer je naar Jordanië gaat, zijn er een aantal praktische zaken waar je rekening mee moet houden. Daarnaast is het belangrijk om je te verdiepen in de culturele aspecten van het land. Zo zijn de cultuur en de gebruiken in Jordanië nu eenmaal anders dan dat wij als Hollanders gewend zijn. In dit artikel proberen we je alvast een kleine kennismaking te geven met Jordanië als reisbestemming, met nadruk op de lokale gebruiken.

Jordanië - Midden-Oosten met westerse invloeden

Jordanië vertoont veel gelijkenissen met het Midden-Oosten, waar je wellicht al bekend mee bent, maar het wordt ook steeds meer beïnvloed door Europa. Begrippen als veganistisch, vegetarisch en glutenvrij worden bijvoorbeeld steeds bekender en het land breidt zich sterk uit in het luxere segment. Een goed voorbeeld hiervan is de havenstad Aqaba. Hier vind je naast typische Jordaanse kernmerken ook veel moderne eetgelegenheden en luxe hotels. Dit verschilt echter sterk per stad. Zo is de mozaïekstad Madaba weer wat authentieker, terwijl je in Amman een echte mix tussen Midden-Oosterse en westerse invloeden vindt.

Religie in Jordanië

De grootste bepalende factor in de Jordaanse gebruiken is eigenlijk de religie. De religie is bepalend voor de manier waarop de Jordaniërs zich kleden, hoe de omgang tussen mannen en vrouwen is en vele andere gebruiken. Daarom is het handig om je ook hierin goed in te lezen.

De islam is de staatsgodsdienst in Jordanië, maar er zijn ook verschillen binnen deze religie. De religie kan worden onderverdeeld in soennieten en sjiieten, waarbij kleine verschillen bestaan. Bijvoorbeeld: soennieten hechten meer belang aan de overleveringen van het leven van Mohammed, terwijl sjiieten hier anders over denken. In Jordanië zijn soennieten de overheersende groep, met ruim 93% van de bevolking die deze stroming aanhangt.

De gebruiken in deze religie

Sommige gebruiken zijn je misschien al bekend. Een bekend voorbeeld is de vastenmaand Ramadan, die plaatsvindt tijdens de negende maand van de islamitische kalender. Gedurende deze maand vasten moslims van zonsopgang tot zonsondergang. Als reiziger kun je Jordanië tijdens deze periode gerust bezoeken, maar het wordt afgeraden om in het openbaar te eten. Ramadan wordt altijd afgesloten met het Suikerfeest, een feest dat 3 dagen duurt, vol met zoetigheid en lekker eten!

Moslims moeten ook rekening houden met halal (rein) en haram (onrein). Dit zijn regels met betrekking tot eten, maar ook tot andere zaken. Zo is het eten van varkensvlees haram (verboden dus), evenals het drinken van alcohol.

Het bezoeken van een moskee

Als reiziger kun je ervoor kiezen om een moskee te bezoeken. Dit zijn vaak prachtige gebouwen en het is indrukwekkend om dit eens mee te maken. Je moet echter onthouden dat een moskee een religieuze plek is, waar mensen aan het bidden kunnen zijn. Het is daarom verstandig om je op een aantal praktische zaken voor te bereiden:

• Kleed je gepast in een moskee. Niet alleen in een moskee, maar eigenlijk in heel Jordanië is het gebruikelijk om je conservatief te kleden. In moskeeën betekent dit dat je kleding moet dragen met lange mouwen en lange broekspijpen. Bij vrouwen wordt ook verwacht dat het haar bedekt wordt met een doek of sjaal. Deze voorschriften kunnen variëren afhankelijk van de moskee die je bezoekt. Controleer dus eerst wat anderen doen voordat je zelf de moskee betreedt.
• Loop niet voor biddende mensen langs. Als je mensen ziet bidden in de moskee, blijf dan op de achtergrond en stoor deze mensen niet.
• Vraag toestemming voordat je foto’s maakt. Als je een foto wilt maken van iemand of van een religieus object, vraag dan eerst netjes om toestemming. Vooral bij het fotograferen van vrouwen is het belangrijk om toestemming te vragen.

Omgangsvormen in Jordanië

Jordaniërs zijn heel vriendelijk, open en tolerant. Het land fungeert als een rustig land in een overwegend onrustige regio. Ondanks de onrust in de buurlanden, merk je in Jordanië weinig van deze spanningen. Jordaniërs zijn snel geneigd om een praatje met je te maken en al gauw zul je merken dat ze vrij nieuwsgierig zijn.

Bij het begroeten is het gebruikelijk om elkaar de hand te schudden, maar over het algemeen vermijden leden van het tegenovergestelde geslacht doorgaans contact met elkaar. Openbare vertoningen van romantische genegenheid worden als ongepast beschouwd door de lokale bevolking.

Wanneer je met Jordaniërs praat, zul je snel merken dat hun handgebaren anders zijn dat wat je gewend bent, maar dit is voor hen volkomen normaal! Zo drukken Jordaniërs bijvoorbeeld 'nee dank u wel' uit door hun rechterhand op het hart te leggen. Hun manier om 'nee' te zeggen is door het hoofd achterover te gooien en geluiden te maken.

Uitgenodigd worden

Het zal zeker niet de eerste keer zijn dat een Jordaniër een totale vreemdeling uitnodigt om een drankje te doen bij hen thuis. Hierbij zijn er ook een aantal dingen waar je op moet letten. Bij binnenkomst is het gebruikelijk om je schoenen uit te trekken en krijg je vaak als eerste wat hapjes en een lekker kopje thee of koffie aangeboden. Het is belangrijk om dit allemaal netjes aan te nemen en niet af te wijzen!

Wil je de uitnodiging afslaan? Je kunt beleefd weigeren door je rechterhand over je hart te houden en "la, shukran" te zetten, dit betekent "nee dank u wel".

Wanneer je eenmaal thee of koffie drinkt, zul je merken dat je continu bijgeschonken wordt. Door je kopje heen en weer te schudden, laat je zien dat je vol zit en geen nieuwe meer wilt. Steek je kopje uit als je juist meer koffie of thee wilt drinken.

Betalingsgewoonten in Jordanië

Ook bij de manier van betalen hebben Jordaniërs hun eigen gewoonten. Niet alleen is het geven van fooi gebruikelijk, maar ook zul je een aantal keer onderhandelingstechnieken tegenkomen. In de horeca en bij chauffeurs is een fooipercentage van 10% gebruikelijk. In taxi's kun je het tarief naar boven afronden. Voor gidsen is vaak 3-4 euro per reiziger per dag voldoende en ook voor kleinere diensten wordt vaak een kleine fooi verwacht. Onderhandelen kun je dan weer doen op markten en in kleinere winkels.

Je zult voornamelijk geld moeten pinnen bij geldautomaten, omdat niet overal in Jordanië pinautomaten beschikbaar zijn. Het is dus handig om altijd wat contant geld in Jordaanse dinar bij je te hebben!

De Jordaanse delicatessen!

Hoewel Jordaniërs vaak rekening moeten houden met wat ze eten en drinken vanwege hun geloof, zijn er zeker een aantal delicatessen die je als reiziger moet proberen. Hieronder volgen een aantal voorbeelden:

• Falafel - Een echte street food favoriet in Jordanië is falafel. Waarschijnlijk ben je er ook in Nederland al mee in aanraking gekomen. Het wordt hier vaak gebruikt als vleesvervanger, maar in Jordanië is het een delicatesse op zich! Falafel wordt gemaakt van kikkererwten en verschillende specerijen. Deze mix van specerijen en kikkererwten wordt vervolgens gefrituurd tot je echte falafel hebt!
• Mezze - Een andere specialiteit is Mezze. Mezze bestaat uit vele kleine gerechten die dienen als voorgerecht of als kleine maaltijd. Mezze gerechten kunnen variëren maar denk hierbij aan onder andere hummus, brood, olijven en salades en andere dips.
• Mansaf - Jordanië heeft ook een heerlijk nationaal gerecht genaamd Mansaf. Het is een soort rijstbowl met lamsvlees en jameed (een saus gemaakt van geitenmelk). Als je van gerechten houdt met een intense smaak, is dit gerecht zeker een aanrader!

Let op dat Jordaniërs vaak hun rechterhand gebruiken tijdens het eten. Wil je de Jordaanse delicatessen het beste ervaren? Eet dan in kleine lokale restaurants!