Als je op reis gaat naar Costa Rica, kan het verstandig zijn om je goed in te lezen over de bevolking. Dit kan zijn hoe je iemand groet of zelfs hoe je jezelf het beste kunt kleden in Costa Rica. Je zult ongetwijfeld een aantal vragen hebben over de Costa Ricaanse cultuur en de lokale gebruiken van de bevolking. Je wilt natuurlijk niemand onbewust beledigen op welke manier dan ook. In dit artikel komen de lokale gebruiken van de Costa Ricaanse cultuur aan bod.

De Costa Ricaanse cultuur

Costa Rica is een vrij cultuurrijk land. In het gehele land wonen mensen met verschillende afkomsten. Oorspronkelijk was de Chibcha-cultuur dominant in Costa Rica, ongeveer 300-400 jaar voor Christus. Het Chibcha-volk was verwant aan de Inca's. In Costa Rica zijn er helaas maar weinig overblijfselen van de Chibcha-cultuur te vinden, aangezien zowel de indianen als later de Spanjaarden vrijwel alle sporen hebben uitgewist.

Ongeveer 95% van de Costa Ricaanse bevolking bestaat tegenwoordig uit Mestiezen. Mestiezen zijn individuen met een gemengde achtergrond van indiaans en blank bloed. In Costa Rica tref je een mengelmoes van Spaanse, indiaanse, Mexicaanse, maar ook Afrikaanse cultuur aan. Elke regio in Costa Rica heeft een kenmerkende cultuur waar de gebruiken net iets anders zijn.

Een grote bepalende factor voor de cultuur in het land is het geloof. Het overgrote deel van de bevolking is rooms-katholiek. Het rooms-katholieke geloof stamt uit de tijd dat Costa Rica een kolonie van Spanje was. Jaarlijks staan er meerdere feestdagen centraal die gelovige families met elkaar vieren, zoals Semana Santa; de heilige week voor Pasen.

Lokale gebruiken

Begroeting

Bij de eerste kennismaking geven Costa Ricanen elkaar een stevige hand, vergezeld van direct oogcontact en een glimlach. Als ze bekenden zijn, geven ze elkaar vaak een lichte kus op de wang. 

Machogedrag

Costa Ricanen volgen de traditionele Latijns-Amerikaanse opvattingen over gender, wat de basis vormt van het begrip 'machisimo'. Vrouwen zorgen bijvoorbeeld traditioneel voor het huishouden, terwijl de mannen de kostwinner zijn. De afgelopen decennia is dit sterk veranderd. Vrouwen werken nu ook vaak buitenshuis. Mannen willen nog wel vaak een vrouw na fluiten of roepen op straat. Kijk dus niet raar op als dit gebeurt, maar beschouw het als een compliment.

Punctualiteit

In Costa Rica is de bevolking niet heel punctueel, ze noemen dit ook wel 'Tico Time'. Het is voor de lokale bevolking normaal en wordt niet als onbeleefd of respectloos ervaren om bijvoorbeeld 30 minuten te laat te arriveren op een afspraak, of het nu gaat om een familiefeestje of een diner. De Costa Ricaanse cultuur staat bekend om een ontspannen benadering van stiptheid.

Non-confrontatie

Costa Ricanen zijn over het algemeen welgemanierd en hebben respectvolle omgangsvormen. De lokale bevolking beschouwt het als onbeleefd als iemand een ander confronteert of beschuldigt. De meeste Costa Ricanen zullen daarom ook geen directe antwoorden geven, tenzij ze zeker van hun zaak zijn. Veelgebruikt onder de Costa Ricanen is 'misschien', terwijl ze eigenlijk 'nee' bedoelen. Dit wordt niet zozeer gebruikt om te liegen of te misleiden, maar eerder om te vermijden dat iemands gevoelens gekwetst worden. Ook het verheffen van je stem wordt als beledigend beschouwd.

Pura Vida

In Costa Rica zul je ongetwijfeld vaak de term ‘Pura Vida!’ horen. Pura Vida is een essentieel onderdeel van de Costa Ricaanse levenshouding en mentaliteit. De term wordt gebruikt om een positieve en ontspannen levensstijl te beschrijven. Pura Vida betekent letterlijk puur leven en dit is dan ook een veelvoorkomende reactie op allerlei vragen in Costa Rica:

• Is het eten lekker? - Pura Vida!
• Hoe gaat het? - Pura Vida!
• Hoe vind je het leven in Costa Rica? - Pura Vida!

Familie

Familie speelt een cruciale rol in de Costa Ricaanse cultuur. In Costa Rica is het gebruikelijk dat meerdere generaties van een familie in één huis wonen en voor elkaar zorgen. De families zijn vaak erg hecht. In de Costa Ricaanse cultuur is er veel respect voor ouderen. De kinderen blijven vaak in het huis van hun ouders wonen totdat ze getrouwd zijn, zelfs als dit op volwassen leeftijd is. 

Welke instelling moet je hebben als toerist?

In Costa Rica wonen enkele van de vriendelijkste en gelukkigste mensen ter wereld. Het levensmotto van de Costa Ricanen is "Pura Vida". Met de relaxte levenswijze die ze hanteren, moet je bijna je best doen om ze te beledigen. Natuurlijk zien de locals ook wel dat je daar niet vandaan komt, daardoor tonen ze ook begrip als er wel wat culturele verschillen en eventuele taalbarrières zijn. Zolang je respectvol en vriendelijk blijft tegenover de lokale bevolking, komt het helemaal goed. Een beetje geduld en flexibiliteit kunnen bij een verre rondreis ook geen kwaad. Niet alles zal gaan zoals we hier in Nederland gewend zijn.

Maak vooral een praatje met de locals, dit zullen ze erg waarderen. Het kan ook helpen om een paar basiswoorden en -zinnen Spaans te leren. Naast dat niet iedereen Engels spreekt, vinden de locals het hartstikke leuk als je met hen probeert te communiceren in het Spaans. 

Kledingvoorschriften

Locals zullen erg hun best doen om er netjes en verzorgd uit te zien wat betreft kleding en uiterlijk. Costa Rica kent geen strenge kledingvoorschriften, je kunt je casual kleden. Houd er wel rekening mee dat het buiten de zwembad- en strandzones niet gewaardeerd wordt als je jezelf tè bloot kleedt. Dit geldt vooral als je een religieuze plek zoals een kerk bezoekt. Voorkom ook het dragen van t-shirts met gekke afbeeldingen of teksten erop.